Στην εξόφληση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τρίτους ύψους 3,5 δισ. ευρώ μέσα στο 2016 και 2 δισ. ευρώ μέσα στο 2017 θα προχωρήσει το Δημόσιο σύμφωνα με απόφαση που εξέδωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης και η οποία εμπεριέχει αυστηρές οδηγίες για την ταχύτατη διευθέτηση των χρεών των δημοσίων φορέων.
Η απόφαση προσδιορίζει ως ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τις υποχρεώσεις προς τρίτους που έχουν μείνει απλήρωτες μετά την πάροδο 90 ημερών από την ημερομηνία υποχρέωσης εξόφλησης. Αυτές θα πρέπει είτε να έχουν καταχωρηθεί στο μητρώο δεσμεύσεων και να έχει ενημερωθεί το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, είτε να αφορούν σε νόμιμες δαπάνες καθ' υπέρβαση πιστώσεων για τις οποίες δεν έχει πραγματοποιηθεί ανάληψη λόγω μη επαρκούς πίστωσης (π.χ. δαπάνες από εκτελεστές δικαστικές αποφάσεις ή δαπάνες από αποφάσεις διαιτησίας).
Η μεταφορά των πιστώσεων από τον Ειδικό Λογαριασμό που έχει ανοιχτεί στην Τράπεζα της Ελλάδος για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων θα γίνεται ως εξής:
Αρχικά οι φορείς θα οριστικοποιούν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τρίτους, στο τέλος του μήνα πριν την υποβολή αιτήματος μεταφοράς πιστώσεων και θα καταρτίζουν αναλυτική κατάσταση με τις υποχρεώσεις αυτές. Στην κατάσταση αυτή θα αποτυπώνονται οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά χρονολογική σειρά, ανάλογα με το χρόνο δημιουργίας τους και σύμφωνα με τα σχετικά παραστατικά.
Εν συνεχεία οι φορείς θα υποβάλλουν στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αίτημα μεταφοράς πιστώσεων, συνοδευόμενο από αναλυτική έκθεση αιτιολόγησης, και μηνιαίο πλάνο απορρόφησης της αιτούμενης πίστωσης. Στην έκθεση αιτιολόγησης θα τεκμηριώνεται το αίτημα ως προς την αναγκαιότητα ενίσχυσης των πιστώσεων και θα αναλύονται η εξέλιξη της πορείας των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, οι λόγοι δημιουργίας αυτών, οι ενέργειες που έχουν δρομολογηθεί για τη μη σώρευση νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στο μέλλον και οι λόγοι για τους οποίους δεν έχουν εξοφληθεί οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις.
Το συνολικό ποσό του αιτήματος δεν θα μπορεί να ξεπερνά το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, ενώ σε καμία περίπτωση δεν θα μπορεί να ξεπερνά το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων όπως αυτό είχε διαμορφωθεί την 30 Απριλίου 2016. Θα πρέπει δε να είναι σύμφωνο με τα υποβληθέντα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στοιχεία, στο πλαίσιο της υποβολής μηνιαίων οικονομικών στοιχείων και εκθέσεων.
Στην επομένη φάση το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα αξιολογεί τα αιτήματα, σε συνδυασμό με το συνολικό χρηματοδοτικό προγραμματισμό και τις δημοσιονομικές συνθήκες και θα μεταφέρει τις πιστώσεις. Μετά την ολοκλήρωση της μεταφοράς των πιστώσεων, οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης θα προβαίνουν στην εξόφληση των σχετικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων κατά προτεραιότητα.
Η απόφαση του κ. Χουλιαράκη διευκρινίζει πως η εξόφληση θα γίνεται με αύξουσα χρονολογική σειρά (προηγούνται οι παλαιότερες υποχρεώσεις), η οποία μπορεί να ανατρέπεται μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) όταν αφορούν σε δικαστικές αποφάσεις οι οποίες είναι εκτελεστές, β) όταν προβλέπονται ποινές και πρόστιμα σε περίπτωση καθυστέρησης, όπως τόκοι υπερημερίας κ.λπ., γ) όταν αφορούν στην αντιμετώπιση επιτακτικών και επειγουσών αναγκών. Σε κάθε περίπτωση δεν θα εξοφλούνται ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις επόμενου έτους πριν την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του προηγούμενου κάθε φορά έτους, εκτός εάν υφίστανται κωλύματα νομιμότητας για την εξόφλησή τους.
Τέλος, αποσαφηνίζεται ρητά πως οι φορείς οφείλουν να φροντίσουν για την ολοκλήρωση της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη μεταφορά των σχετικών πιστώσεων.
Η απόφαση προσδιορίζει ως ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τις υποχρεώσεις προς τρίτους που έχουν μείνει απλήρωτες μετά την πάροδο 90 ημερών από την ημερομηνία υποχρέωσης εξόφλησης. Αυτές θα πρέπει είτε να έχουν καταχωρηθεί στο μητρώο δεσμεύσεων και να έχει ενημερωθεί το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, είτε να αφορούν σε νόμιμες δαπάνες καθ' υπέρβαση πιστώσεων για τις οποίες δεν έχει πραγματοποιηθεί ανάληψη λόγω μη επαρκούς πίστωσης (π.χ. δαπάνες από εκτελεστές δικαστικές αποφάσεις ή δαπάνες από αποφάσεις διαιτησίας).
Η μεταφορά των πιστώσεων από τον Ειδικό Λογαριασμό που έχει ανοιχτεί στην Τράπεζα της Ελλάδος για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων θα γίνεται ως εξής:
Αρχικά οι φορείς θα οριστικοποιούν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τρίτους, στο τέλος του μήνα πριν την υποβολή αιτήματος μεταφοράς πιστώσεων και θα καταρτίζουν αναλυτική κατάσταση με τις υποχρεώσεις αυτές. Στην κατάσταση αυτή θα αποτυπώνονται οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις κατά χρονολογική σειρά, ανάλογα με το χρόνο δημιουργίας τους και σύμφωνα με τα σχετικά παραστατικά.
Εν συνεχεία οι φορείς θα υποβάλλουν στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αίτημα μεταφοράς πιστώσεων, συνοδευόμενο από αναλυτική έκθεση αιτιολόγησης, και μηνιαίο πλάνο απορρόφησης της αιτούμενης πίστωσης. Στην έκθεση αιτιολόγησης θα τεκμηριώνεται το αίτημα ως προς την αναγκαιότητα ενίσχυσης των πιστώσεων και θα αναλύονται η εξέλιξη της πορείας των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, οι λόγοι δημιουργίας αυτών, οι ενέργειες που έχουν δρομολογηθεί για τη μη σώρευση νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων στο μέλλον και οι λόγοι για τους οποίους δεν έχουν εξοφληθεί οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις.
Το συνολικό ποσό του αιτήματος δεν θα μπορεί να ξεπερνά το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, ενώ σε καμία περίπτωση δεν θα μπορεί να ξεπερνά το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων όπως αυτό είχε διαμορφωθεί την 30 Απριλίου 2016. Θα πρέπει δε να είναι σύμφωνο με τα υποβληθέντα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στοιχεία, στο πλαίσιο της υποβολής μηνιαίων οικονομικών στοιχείων και εκθέσεων.
Στην επομένη φάση το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα αξιολογεί τα αιτήματα, σε συνδυασμό με το συνολικό χρηματοδοτικό προγραμματισμό και τις δημοσιονομικές συνθήκες και θα μεταφέρει τις πιστώσεις. Μετά την ολοκλήρωση της μεταφοράς των πιστώσεων, οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης θα προβαίνουν στην εξόφληση των σχετικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων κατά προτεραιότητα.
Η απόφαση του κ. Χουλιαράκη διευκρινίζει πως η εξόφληση θα γίνεται με αύξουσα χρονολογική σειρά (προηγούνται οι παλαιότερες υποχρεώσεις), η οποία μπορεί να ανατρέπεται μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) όταν αφορούν σε δικαστικές αποφάσεις οι οποίες είναι εκτελεστές, β) όταν προβλέπονται ποινές και πρόστιμα σε περίπτωση καθυστέρησης, όπως τόκοι υπερημερίας κ.λπ., γ) όταν αφορούν στην αντιμετώπιση επιτακτικών και επειγουσών αναγκών. Σε κάθε περίπτωση δεν θα εξοφλούνται ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις επόμενου έτους πριν την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του προηγούμενου κάθε φορά έτους, εκτός εάν υφίστανται κωλύματα νομιμότητας για την εξόφλησή τους.
Τέλος, αποσαφηνίζεται ρητά πως οι φορείς οφείλουν να φροντίσουν για την ολοκλήρωση της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη μεταφορά των σχετικών πιστώσεων.