Σε κάθε μεγάλο γεγονός, υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Το Brexit έχει ορίσει τις τελευταίες ημέρες μας και αναμένεται να ορίσει γεωστρατηγικά και οικονομικά, και τους μήνες που θα έρθουν.
Μία από τις χώρες που εξ αρχής χάρηκαν και ούτως ή άλλως επιθυμούσαν την έξοδο των Βρετανών, είναι η Ρωσία. Η Μόσχα θέλει να δει το Brexit να υλοποιείται με τα ρωσικά media να υποδέχονται το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος με ιδιαίτερη θέρμη.
Το Κρεμλίνο επιθυμεί διακαώς την απόσχιση της Βρετανίας από την Ένωση και ουδόλως ενδιαφέρεται για έναν ενδεχόμενο πολυτεμαχισμό της Ε.Ε., μιας και ενδεχομένως, έχει συμφέροντα προς όφελος του σε περίπτωση που το όλο οικοδόμημα πάει προς διάλυση.
Ο Πούτιν εκτιμά πως η όλη συζήτηση για το Brexit και το πώς αυτό θα υλοποιηθεί, θα ανοίξει κι άλλες συζητήσεις για εξόδους κρατών - μελών της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, κάτι που ξεκάθαρα φοβάται ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε. Ένας Σόιμπλε που σήμερα τόνισε ότι η Ευρώπη οφείλει σε κάθε περίπτωση να αποφύγει ένα φαινόμενο ντόμινο.
Τα ακροδεξιά κόμματα σε Γαλλία, Ολλανδία και Φινλανδία ζητούν δημοψηφίσματα όμοια με εκείνο των Βρετανών με τους Σκωτσέζους να κινούνται σε αντίθετη τροχιά, επιθυμώντας δημοψήφισμα μεν, αλλά για να παραμείνουν εντός.
Όπως αναφέρει το Vox.com, οι Ρωσικές τράπεζες έχουν δώσει τεράστια δάνεια στα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα της Ευρώπης για να οργανώσουν τις καμπάνιες τους και να ενδυναμωθούν. Παράδειγμα, είναι το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν που έλαβε δάνειο 11,7 εκατομμυρίων ευρώ από Ρωσική τράπεζα το 2014, όταν και κλιμακώθηκε η πολιτική του καμπάνια η οποία εκφράζεται από αντιμεταναστευτική λογική.
Ο Πούτιν αναπτύσσει μια "μεγάλη οικονομική ιδέα" για τη χώρα του που κεφαλαιοποιείται μέσα από οικονομικές συμφωνίες με κράτη-μέλη της Ε.Ε. Μια διαιρεμένη Ευρωζώνη θα τον βόλευε, γιατί πολλές χώρες θα του χτυπούσαν την πόρτα για βοήθεια. Έτσι τουλάχιστον εκτιμά η Μόσχα αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, υπάρχει και το ρίσκο της αβέβαιης μετεξέλιξης των πραγμάτων, καθώς αν μπούμε σε διαδικασία ντόμινο, θα αρχίσουμε να πλέουμε και σε αχαρτογράφητα νερά.
Ήδη βέβαια, ο δήμαρχος της Μόσχας Sergei Sobyanin δήλωσε πως η αποχώρηση της Βρετανίας θα οδηγήσει σε άρση των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, μιας και η Ευρώπη θα έχει ανάγκη από περισσότερο χρήμα τώρα που θα φύγει ένα κράτος που συνείσφερε σαν δεύτερη δύναμη στον κοινό προϋπολογισμό.
Με το βλέμμα στο ΝΑΤΟ
Οι Ρώσοι θεωρούν επίσης πως η όλη αναστάτωση θα επηρεάσει το ΝΑΤΟ και τη συνοχή του. Ρωσία και ΝΑΤΟ έχουν κοινή δράση στην περιοχή της Βαλτικής. Η Ρωσία ιστορικά απέδιδε ιδιαίτερη σημασία στην περιοχή την οποία σε συνδυασμό με την Ουκρανία θεωρούσε ως το αμυντικό της προπέτασμα στην Κεντρική Ευρώπη.
Μια μέρα πριν το δημοψήφισμα, ο Βλαδίμηρος Πούτιν, μιλώντας στη Δούμα έστειλε αυστηρό μήνυμα στη Δύση, τονίζοντας πως η πατρίδα του πρέπει να ενισχύσει την άμυνά της, "ως απάντηση στην κλιμακούμενη επιθετικότητα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας".
Ο Ρώσος πρόεδρος κατηγόρησε τους δυτικούς για την απόρριψη της πρότασης για συγκρότηση κοινού μετώπου έναντι της διεθνούς τρομοκρατίας.
"Το ΝΑΤΟ ενισχύει την επιθετική ρητορική και τις επιθετικές πράξεις κοντά στα σύνορά μας. Υπό αυτές τις συνθήκες είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στα καθήκοντα που συνδέονται με την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας μας", τόνισε ο κ. Πούτιν.
Οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ ενέκριναν πρόσφατα την ανάπτυξη τεσσάρων ταγμάτων στην Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία.
Από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επισήμανε πως η Συμμαχία βρίσκεται σε συνομιλίες με την ρωσική πλευρά. Τον Μάιο επίσης, η Μόσχα ανακοίνωσε πως τρεις μεραρχίες πρόκειται να αναπτυχθούν μέχρι το τέλος του έτους στα δυτικά και νότια σύνορά της, ως απάντηση στην ενίσχυση των νατοϊκών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή.
Προχθές, στον απόηχο του Brexit, ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ προειδοποίησε το ΝΑΤΟ να πάψει να παίζει με τη φωτιά, προκαλώντας τη Ρωσία με μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια στην Ανατολική Ευρώπη. Ο κ. Σταϊνμάγερ κάλεσε τους στρατηγούς του ΝΑΤΟ να σταματήσουν τις στρατιωτικές και προκλητικές ενέργειες, και να υιοθετήσουν πολιτική διαλόγου και συνεργασίας με τη Μόσχα. Η Γερμανία έχει στρατηγικές και οικονομικές συμφωνίες με τον Πούτιν και σε καμία περίπτωση δεν θέλει αυτές να χαλάσουν, ιδίως τώρα που ενδέχεται να χάσει τη Βρετανία, έναν σπουδαίο εμπορικό εταίρο της και "δότη" χρημάτων για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., όπως αναφέραμε.
Και πέραν των παραπάνω, το Vox αναφέρει πως η Βρετανία εκτός Ε.Ε. και με τη στερλίνα αποδυναμωμένη τα πρώτα χρόνια, θα ήταν ένας εύκολος στόχος για το "βρώμικο χρήμα" των Ρώσων το οποίο ενδεχομένως θα ζητήσουν άμεσα οι Βρετανοί. Με άλλα λόγια, ανοίγεται μια σπουδαία ευκαιρία για τον ισχυρό άνδρα της Μόσχας, να εφαρμόσει ένα μοντέρνο "διαίρει και βασίλευε".
Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι η Ρωσία κέρδισε 3,7 δισεκατομμύρια δολάρια από την αγορά χρυσού μέσα σε 24 ώρες μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Ο χρυσός έσπασε το όριο των 1.300 δολαρίων/ουγγιά και έφτασε και στα 1.400 δολάρια/ουγγιά πριν αρχίσει να υποχωρεί.
Το ρίσκο ενός Brexit και για τους Ρώσους
Παρόλα αυτά, ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Alexander Novak ανησυχεί για μια πιθανή περαιτέρω πτώση των τιμών του πετρελαίου, από την οποία εξαρτάται ο προϋπολογισμός της χώρας του.
Ο Konstantin Kosachev, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της ρωσικής Γερουσίας, προειδοποίησε ότι "αν η Ε.Ε. δεν καταφέρει να λύσει τα "εσωτερικά της" προβλήματα, αυτό θα επηρεάσει αρνητικά τις εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στην Ένωση και τη Μόσχα". Κάτι που κανείς από τους δύο δεν επιθυμεί έτσι όπως έχουν γίνει τα πράγματα.
Φυσικά, ο Πούτιν δεν προκρίνει περαιτέρω γεωπολιτικές αναταράξεις στα σύνορα του, καθώς παρότι την κρίση της Κριμαίας, υπάρχει μια κουλτούρα συναίνεσης και συνδιαλλαγής ανάμεσα στις δύο μεριές. Ο Ρώσος σύμβουλος επιχειρήσεων Boris Titov δήλωσε από τη δική του μεριά πως η ανεξαρτησία της Βρετανίας από την Ε.Ε. σημαίνει και την ανεξαρτησία της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ, κάτι που καταδεικνύει την τάση της Ρωσίας να θέλει ακόμα μεγαλύτερη οικονομική διείσδυση στα της Ένωσης.
Τόνισε μάλιστα πως ονειρεύεται μια "ενωμένη Ευρασία" μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Υπό ποια "ηγεμονική αρχή" όμως; Είτε είναι ο κύριος παίκτης η "σύμμαχος" της Ρωσίας, Γερμανία, είτε είναι η Μόσχα, ο Πούτιν και το Κρεμλίνο θα ήθελαν να δουν την Αμερική να χάνει έδαφος εντός Ε.Ε. μετά το Brexit, καθώς οι ΗΠΑ είχαν επιρροή μέσω επενδυτικών οίκων στο City του Λονδίνου. Εκεί που αναπτύσσονται και οι Ρώσοι. Είπαμε, τα πλοκάμια του Βλαδίμηρου απλώνονται παντού.
Εν ολίγοις, μια Βρετανία εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραμένει μια σημαντική στρατιωτική δύναμη και μέλος του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, το Brexit θα καταστήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση πιο εύπλαστη στα χέρια του Πούτιν, καθώς αφαιρεί μια από τις ισχυρότερες "αντι-ρωσικές" κυβερνήσεις στην Ε.Ε. από την ηγεσία της.
Σημειώνουμε τέλος, πως πάνω από τις μισές εξαγωγές και εισαγωγές της Ρωσίας σε φυσικό αέριο και προϊόντα αντιστοίχως, είναι προς και από την Ε.Ε.
Επισήμως ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Dmitry Peskov, είπε πως θα ήθελε "η Ε.Ε. να παραμείνει ένας σημαντικός οικονομικός εταίρος για εμάς και πως το Λονδίνο οφείλει να καταλάβει τώρα πως για το καλό του, χρειάζεται να ενισχύσει τη σχέση του με τη Μόσχα".
Όπως και να'χει, μετά το Brexit φαντάζει σχεδόν βέβαιο πως θα οδηγηθούμε και σε άρση των οικονομικών κυρώσεων της Ευρώπης προς τη Ρωσία για την υπόθεση της Κριμαίας. Την ίδια ώρα ο Πούτιν αποκαθιστά τις σχέσεις του με τον Ερντογάν και ενδυναμώνει την εμπορική του συμμαχία με την Κίνα.
Μία από τις χώρες που εξ αρχής χάρηκαν και ούτως ή άλλως επιθυμούσαν την έξοδο των Βρετανών, είναι η Ρωσία. Η Μόσχα θέλει να δει το Brexit να υλοποιείται με τα ρωσικά media να υποδέχονται το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος με ιδιαίτερη θέρμη.
Το Κρεμλίνο επιθυμεί διακαώς την απόσχιση της Βρετανίας από την Ένωση και ουδόλως ενδιαφέρεται για έναν ενδεχόμενο πολυτεμαχισμό της Ε.Ε., μιας και ενδεχομένως, έχει συμφέροντα προς όφελος του σε περίπτωση που το όλο οικοδόμημα πάει προς διάλυση.
Ο Πούτιν εκτιμά πως η όλη συζήτηση για το Brexit και το πώς αυτό θα υλοποιηθεί, θα ανοίξει κι άλλες συζητήσεις για εξόδους κρατών - μελών της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, κάτι που ξεκάθαρα φοβάται ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε. Ένας Σόιμπλε που σήμερα τόνισε ότι η Ευρώπη οφείλει σε κάθε περίπτωση να αποφύγει ένα φαινόμενο ντόμινο.
Τα ακροδεξιά κόμματα σε Γαλλία, Ολλανδία και Φινλανδία ζητούν δημοψηφίσματα όμοια με εκείνο των Βρετανών με τους Σκωτσέζους να κινούνται σε αντίθετη τροχιά, επιθυμώντας δημοψήφισμα μεν, αλλά για να παραμείνουν εντός.
Όπως αναφέρει το Vox.com, οι Ρωσικές τράπεζες έχουν δώσει τεράστια δάνεια στα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα της Ευρώπης για να οργανώσουν τις καμπάνιες τους και να ενδυναμωθούν. Παράδειγμα, είναι το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν που έλαβε δάνειο 11,7 εκατομμυρίων ευρώ από Ρωσική τράπεζα το 2014, όταν και κλιμακώθηκε η πολιτική του καμπάνια η οποία εκφράζεται από αντιμεταναστευτική λογική.
Ο Πούτιν αναπτύσσει μια "μεγάλη οικονομική ιδέα" για τη χώρα του που κεφαλαιοποιείται μέσα από οικονομικές συμφωνίες με κράτη-μέλη της Ε.Ε. Μια διαιρεμένη Ευρωζώνη θα τον βόλευε, γιατί πολλές χώρες θα του χτυπούσαν την πόρτα για βοήθεια. Έτσι τουλάχιστον εκτιμά η Μόσχα αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, υπάρχει και το ρίσκο της αβέβαιης μετεξέλιξης των πραγμάτων, καθώς αν μπούμε σε διαδικασία ντόμινο, θα αρχίσουμε να πλέουμε και σε αχαρτογράφητα νερά.
Ήδη βέβαια, ο δήμαρχος της Μόσχας Sergei Sobyanin δήλωσε πως η αποχώρηση της Βρετανίας θα οδηγήσει σε άρση των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, μιας και η Ευρώπη θα έχει ανάγκη από περισσότερο χρήμα τώρα που θα φύγει ένα κράτος που συνείσφερε σαν δεύτερη δύναμη στον κοινό προϋπολογισμό.
Με το βλέμμα στο ΝΑΤΟ
Οι Ρώσοι θεωρούν επίσης πως η όλη αναστάτωση θα επηρεάσει το ΝΑΤΟ και τη συνοχή του. Ρωσία και ΝΑΤΟ έχουν κοινή δράση στην περιοχή της Βαλτικής. Η Ρωσία ιστορικά απέδιδε ιδιαίτερη σημασία στην περιοχή την οποία σε συνδυασμό με την Ουκρανία θεωρούσε ως το αμυντικό της προπέτασμα στην Κεντρική Ευρώπη.
Μια μέρα πριν το δημοψήφισμα, ο Βλαδίμηρος Πούτιν, μιλώντας στη Δούμα έστειλε αυστηρό μήνυμα στη Δύση, τονίζοντας πως η πατρίδα του πρέπει να ενισχύσει την άμυνά της, "ως απάντηση στην κλιμακούμενη επιθετικότητα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας".
Ο Ρώσος πρόεδρος κατηγόρησε τους δυτικούς για την απόρριψη της πρότασης για συγκρότηση κοινού μετώπου έναντι της διεθνούς τρομοκρατίας.
"Το ΝΑΤΟ ενισχύει την επιθετική ρητορική και τις επιθετικές πράξεις κοντά στα σύνορά μας. Υπό αυτές τις συνθήκες είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στα καθήκοντα που συνδέονται με την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της χώρας μας", τόνισε ο κ. Πούτιν.
Οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ ενέκριναν πρόσφατα την ανάπτυξη τεσσάρων ταγμάτων στην Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία.
Από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επισήμανε πως η Συμμαχία βρίσκεται σε συνομιλίες με την ρωσική πλευρά. Τον Μάιο επίσης, η Μόσχα ανακοίνωσε πως τρεις μεραρχίες πρόκειται να αναπτυχθούν μέχρι το τέλος του έτους στα δυτικά και νότια σύνορά της, ως απάντηση στην ενίσχυση των νατοϊκών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή.
Προχθές, στον απόηχο του Brexit, ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ προειδοποίησε το ΝΑΤΟ να πάψει να παίζει με τη φωτιά, προκαλώντας τη Ρωσία με μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια στην Ανατολική Ευρώπη. Ο κ. Σταϊνμάγερ κάλεσε τους στρατηγούς του ΝΑΤΟ να σταματήσουν τις στρατιωτικές και προκλητικές ενέργειες, και να υιοθετήσουν πολιτική διαλόγου και συνεργασίας με τη Μόσχα. Η Γερμανία έχει στρατηγικές και οικονομικές συμφωνίες με τον Πούτιν και σε καμία περίπτωση δεν θέλει αυτές να χαλάσουν, ιδίως τώρα που ενδέχεται να χάσει τη Βρετανία, έναν σπουδαίο εμπορικό εταίρο της και "δότη" χρημάτων για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., όπως αναφέραμε.
Και πέραν των παραπάνω, το Vox αναφέρει πως η Βρετανία εκτός Ε.Ε. και με τη στερλίνα αποδυναμωμένη τα πρώτα χρόνια, θα ήταν ένας εύκολος στόχος για το "βρώμικο χρήμα" των Ρώσων το οποίο ενδεχομένως θα ζητήσουν άμεσα οι Βρετανοί. Με άλλα λόγια, ανοίγεται μια σπουδαία ευκαιρία για τον ισχυρό άνδρα της Μόσχας, να εφαρμόσει ένα μοντέρνο "διαίρει και βασίλευε".
Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι η Ρωσία κέρδισε 3,7 δισεκατομμύρια δολάρια από την αγορά χρυσού μέσα σε 24 ώρες μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Ο χρυσός έσπασε το όριο των 1.300 δολαρίων/ουγγιά και έφτασε και στα 1.400 δολάρια/ουγγιά πριν αρχίσει να υποχωρεί.
Το ρίσκο ενός Brexit και για τους Ρώσους
Παρόλα αυτά, ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας Alexander Novak ανησυχεί για μια πιθανή περαιτέρω πτώση των τιμών του πετρελαίου, από την οποία εξαρτάται ο προϋπολογισμός της χώρας του.
Ο Konstantin Kosachev, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της ρωσικής Γερουσίας, προειδοποίησε ότι "αν η Ε.Ε. δεν καταφέρει να λύσει τα "εσωτερικά της" προβλήματα, αυτό θα επηρεάσει αρνητικά τις εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στην Ένωση και τη Μόσχα". Κάτι που κανείς από τους δύο δεν επιθυμεί έτσι όπως έχουν γίνει τα πράγματα.
Φυσικά, ο Πούτιν δεν προκρίνει περαιτέρω γεωπολιτικές αναταράξεις στα σύνορα του, καθώς παρότι την κρίση της Κριμαίας, υπάρχει μια κουλτούρα συναίνεσης και συνδιαλλαγής ανάμεσα στις δύο μεριές. Ο Ρώσος σύμβουλος επιχειρήσεων Boris Titov δήλωσε από τη δική του μεριά πως η ανεξαρτησία της Βρετανίας από την Ε.Ε. σημαίνει και την ανεξαρτησία της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ, κάτι που καταδεικνύει την τάση της Ρωσίας να θέλει ακόμα μεγαλύτερη οικονομική διείσδυση στα της Ένωσης.
Τόνισε μάλιστα πως ονειρεύεται μια "ενωμένη Ευρασία" μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια. Υπό ποια "ηγεμονική αρχή" όμως; Είτε είναι ο κύριος παίκτης η "σύμμαχος" της Ρωσίας, Γερμανία, είτε είναι η Μόσχα, ο Πούτιν και το Κρεμλίνο θα ήθελαν να δουν την Αμερική να χάνει έδαφος εντός Ε.Ε. μετά το Brexit, καθώς οι ΗΠΑ είχαν επιρροή μέσω επενδυτικών οίκων στο City του Λονδίνου. Εκεί που αναπτύσσονται και οι Ρώσοι. Είπαμε, τα πλοκάμια του Βλαδίμηρου απλώνονται παντού.
Εν ολίγοις, μια Βρετανία εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραμένει μια σημαντική στρατιωτική δύναμη και μέλος του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, το Brexit θα καταστήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση πιο εύπλαστη στα χέρια του Πούτιν, καθώς αφαιρεί μια από τις ισχυρότερες "αντι-ρωσικές" κυβερνήσεις στην Ε.Ε. από την ηγεσία της.
Σημειώνουμε τέλος, πως πάνω από τις μισές εξαγωγές και εισαγωγές της Ρωσίας σε φυσικό αέριο και προϊόντα αντιστοίχως, είναι προς και από την Ε.Ε.
Επισήμως ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Dmitry Peskov, είπε πως θα ήθελε "η Ε.Ε. να παραμείνει ένας σημαντικός οικονομικός εταίρος για εμάς και πως το Λονδίνο οφείλει να καταλάβει τώρα πως για το καλό του, χρειάζεται να ενισχύσει τη σχέση του με τη Μόσχα".
Όπως και να'χει, μετά το Brexit φαντάζει σχεδόν βέβαιο πως θα οδηγηθούμε και σε άρση των οικονομικών κυρώσεων της Ευρώπης προς τη Ρωσία για την υπόθεση της Κριμαίας. Την ίδια ώρα ο Πούτιν αποκαθιστά τις σχέσεις του με τον Ερντογάν και ενδυναμώνει την εμπορική του συμμαχία με την Κίνα.